Eindnotitie Doorontwikkeling Basismethodieken

Met trots delen we als projectgroep het resultaat van een intensief traject; een uitgewerkte en  toekomstbestendige manier van werken met methodieken! 

Conclusie (resultaat)

De projectgroep heeft als eindresultaat een voorstel uitgewerkt wat er als volgt uit ziet:

• We gaan werken met een basisbenadering voor iedereen. Deze benadering komt voort uit onze nieuwe Bedoeling ‘Waardevol samenleven’ en waardengedreven werken
• Vervolgens per beschreven ondersteuningsvorm één methodiek: Triple C, IRB of Floorplay 
• Een zorgprogramma beschrijft het aanvullende aanbod voor een specifieke groep, voor wie ons basisaanbod (methodiek) niet voldoende aansluit op de behoefte.

De methodieken die als basismethodiek afvallen zijn: Oplossingsgericht werken, Vlaskamp, Competentiegericht werken, Ouder wordende cliënt en Portage. 
De onderbouwing van deze keuzes lees je verder in deze notitie. 
Voor een aantal locaties/ ondersteuningsvormen is deze nieuwe manier van werken minder makkelijk toe te passen. Ook hier gaan we kort op in.

Impact & implementatie
Deze werkwijze impliceert automatisch een overstap van locaties naar de gekozen methodiek. In totaal zullen rond de 1400 medewerkers nog in Triple C getraind moeten worden, en 150 medewerkers in Floorplay. De kosten hiervan bedragen in totaal ruim € 1.100.000, -. Advies is om dit scholingsplan over 3 jaar te spreiden (is rond € 366.000,- per jaar). 

Er is een vervolgproject nodig voor het ontwikkelen van de basisbenadering, de zorgprogramma’s, het uitvoeren en aanpassen van scholing én het organiseren van goede borging.

Aanleiding

Vanaf 2016 werkt Cosis met 8 basismethodieken. Landelijke ontwikkelingen, binnenkomende vragen in de methodiekcommissie, en een nieuwe Bedoeling ‘Waardevol samenleven’ zijn aanleiding om de huidige werkwijze te herzien.

Opdracht

De opdracht die door de clusterdirecteur CEC is meegegeven is om te onderzoeken met hoeveel methodieken, en met welke methodieken Cosis wil gaan werken.

Hierbij zijn de criteria:
- Passend bij de nieuwe Bedoeling 'Waardevol samenleven'
- Uitgaan van waardengedreven werken
- Aansluitend bij de doelgroepen van Cosis (persona’s)
- Aansluitend bij landelijke ontwikkelingen
- Passend bij het jaardoel Eenvoud

Uitwerking

De projectgroep heeft dit (in afstemming met de clusterdirecteuren) uitgewerkt samen met gedragswetenschappers, die verantwoordelijk zijn voor het inhoudelijk beleid. Daarnaast hebben leidinggevenden meegedacht over mogelijkheden voor implementatie. Ook aandachtsfunctionarissen methodiek zijn betrokken geweest, en begeleiders hebben via een poll kunnen reageren.

Onderzoek
Als eerste is landelijk onderzoek verricht, zodat ook de landelijke ontwikkelingen meegenomen kunnen worden. Hieruit bleek dat de methodieken die wij gebruiken, ook landelijk veel worden ingezet. Naast deze methodieken kwam voor de VB Active Support als interessant uit de bus, voor de maatschappelijke GGZ was dit Krachtwerk. Beide methodieken zijn nader onderzocht en de conclusie was dat ze ten opzichte van de huidige methodieken onvoldoende meerwaarde hebben.

De resultaten zijn te lezen in de onderzoeksrapportage voor VB, en de onderzoeksrapportage voor maatschappelijke GGZ.

Criteriamatrix
Om zo onafhankelijk mogelijk de methodieken te kunnen beoordelen, is een criteriamatrix opgesteld. Wat vinden we voor Cosis belangrijk? Een van de vragen die hierbij naar voren kwam is of we Evidence Based als hard criterium wilden opnemen of niet. Er is op basis van een aantal overwegingen in afstemming met de clusterdirecteuren besloten om zowel Evidence Based als Practice Based in de matrix op te nemen (zie:  Evidence Based of Practice Based?). 

Keuze scenario en methodiek
In werksessies zijn de scenario’s m.b.t. het aantal, en de keuze voor methodieken uitgewerkt. 

De gekozen werkwijze

Diverse scenario’s zijn uitgewerkt (o.a. 1 methodiek, zelf bouwen, 1 per persona, 1 per cluster, geen methodiek). De voordelen van de meest aansprekende scenario’s zijn vervolgens samengevoegd tot één nieuwe werkwijze:

1. Een basisbenadering voor iedereen, gebaseerd op ‘Waardevol samenleven’ en waardengedreven werken.

2. Drie methodieken; één per vorm van ondersteuning die de client bij Cosis krijgt:

• Voor mensen die (langdurig) bij Cosis wonen of WDL bezoeken: Triple C. (Voor zowel WDL als de groep WLZ GGZ is dit een voorgenomen keuze. Er wordt nader onderzocht of dit de best passende werkwijze is voor deze groepen).
• Voor jongeren en volwassenen die ambulante begeleiding krijgen of van kort verblijf gebruik maken (zowel VB, JW als GGZ WMO):  IRB
• Voor specialistische dagbehandeling van kinderen en gezinsbehandeling: Floorplay (ook hier een aantal aanpassingen in zeer specifieke situaties).

3. Een zorgprogramma, voor cliënten voor wie ons basisaanbod (methodiek) niet voldoende aansluit op de behoefte. Een zorgprogramma beschrijft het aanvullende aanbod voor een specifieke groep.

De wens was om vanuit alle medewerkers vanuit één visie te werken en één taal te spreken, maar wel maatwerk te kunnen leveren. Deze werkwijze voldoet daaraan.

In deze Toelichting nieuwe werkwijze wordt de nieuwe werkwijze nader onderbouwd. Ook worden hier de denkrichtingen voor een basisbenadering en een zorgprogramma beschreven.

Welke methodieken zijn gekozen
De methodieken zijn gekoppeld aan de ondersteuningsvormen door middel van het invullen van de matrix in een werksessie met een grote groep gw-ers en leidinggevenden. Hier zijn Floorplay, IRB en Triple C gekozen als best passend bij de opdracht waar we per ondersteuningsvorm voor staan.

Wil je meer weten? Kijk dan in deze uitgebreide onderbouwing van de gekozen methodieken. Nieuwsgierig naar de ingevulde matrix? Deze vind je hier: Weging methodieken in matrix.

Impact voorgestelde werkwijze

Met deze nieuwe werkwijze zetten we flinke stappen! Het is een duidelijke verandering ten opzichte van de huidige situatie. We denken dat we hiermee een duurzame en toekomstbestendige werkwijze kunnen realiseren.

De impact zien we als volgt:

Cliëntperspectief

• Iedere cliënt wordt begeleid vanuit een eenduidige begeleidings- en benaderingswijze, aansluitend bij waardengedreven werken. Dit is niet afhankelijk meer van de eerder gebruikte methodiek, dit levert een verbetering van kwaliteit van zorg op.
• Een aantal cliënten zal overstappen, dit zal met name bij het invullen van het zorgplan een verandering kunnen betekenen.

Medewerkersperspectief

• Er wordt voor alle medewerkers vanuit één visie en taal gesproken, wat richting geeft aan hoe we binnen Cosis willen werken.
• Medewerkers zijn hierdoor flexibel inzetbaar en ook scholing is gemakkelijker te realiseren
• We geven medewerkers concrete handvatten over hoe ze gaan werken volgens ‘Waardevol samenleven’ en de gekozen waarden, door dit te koppelen aan het werken met methodieken.
• Het werken met 3 basismethodieken geeft meer overzicht, uniformiteit en eenduidigheid (eenvoud). Maatwerk kan worden geboden door de zorgprogramma’s.
• Een aantal locaties zal met een andere methodiek gaan werken. Veranderingen kunnen weerstand oproepen, angst voor het nieuwe, het gevoel dat dit niet bij de doelgroep past. Zorgvuldige communicatie is hierbij belangrijk.
• Voor een aantal locaties / zorgvormen zal de gekozen methodiek mogelijk minder geschikt zijn. Dit geldt voor een aantal BW’s binnen cluster Ambulant (6 % van het totaal, 200 medewerkers) en WDL locaties (ongeveer de helft van de WDL locaties, rond 170 mw). Daarnaast in een aantal situaties binnen KJG (Denk aan Logeerhuizen, Gezinshuizen, en Zorg in onderwijs). 

Een uitgebreide toelichting op deze situaties is te vinden in de uitwerking ‘Impact nieuwe werkwijze basismethodieken’.

Voor de BW’s en WDL is met de clusterdirecteuren afgestemd dat de projectgroep komende maanden zal onderzoeken wat nodig is. Voor de producten bij KJG wordt geadviseerd dit onder te brengen bij al lopende ontwikkelingen rondom deze zorgvormen.

Organisatorisch perspectief

• De voorgestelde basismethodieken zien we ook terug bij ketenpartners in de regio, dit versterkt het (integraal) samenwerken met collega organisaties. 
• De grootste impact vindt plaats op het gebied van scholing. Er zullen rond de 143 locaties en +/- 1450 medewerkers geschoold gaan worden in Triple C. Deze telling telt BW en WDL locaties vanuit cluster ambulant mee. Daarnaast een klein deel in Floorplay, dit trainingstraject was al eerder ingezet.
• De kosten hiervan zullen op ruim 1,1 miljoen uitkomen, verspreid over 3 jaar. (ruim € 366.000,- per jaar). Let wel: dit is een globale inschatting. Voorstel is om dit in de projectbegroting op te nemen (is al deels meegenomen).
• Het huidige scholingsaanbod zal herzien worden. De focus ligt op de trainingen basismethodieken. Er is een aantal van de huidige basismethodieken dat voortaan in een zorgprogramma of als aanvullend aangeboden wordt. De verwachting is dat voor een aantal methodieken een lagere intensiteit nodig is.
• Naast de kosten voor trainingen, zal er inzet nodig zijn vanuit met name CEC om de basisbenadering en zorgprogramma’s op inhoud uit te werken. Extra inzet hiervoor zal meegenomen moeten worden in de begroting van 2026.
• Bij de realisatie hiervan zal ook aandacht zijn voor een goede borging. Wil je rendement van je investering hebben, dan zal ook in borging geïnvesteerd moeten worden. De kosten hiervan zijn op dit moment nog niet bekend (zie vervolgstappen)

De totale impact wordt nader toegelicht in ‘Impact nieuwe werkwijze basismethodieken’, inclusief informatie over scholing.

Benodigde vervolgstappen

Om deze overgang te realiseren zijn de volgende stappen belangrijk:

• Scholen van medewerkers, verspreid over ongeveer 3 jaar.
• Ontwikkeling en implementatie van basisbenadering
• Ontwikkeling van zorgprogramma’s
• Organiseren van implementatie en duurzame borging. De afgelopen jaren is geleerd wat wel en wat niet werkt.

We adviseren om dit in een vervolgproject uit te werken. De adviezen (en lessons learned) hebben we alvast uitgewerkt in Hoe nu verder?