De Huiskamer geeft rust
In het Speciaal(basis-)Onderwijs komt het met regelmaat voor dat sommige kinderen, door welke omstandigheden dan ook, even moeilijk te handhaven zijn in de klas.
In veel gevallen gaat dat om forse problemen van gedragsmatige aard. Het komt dan voor dat kinderen worden geschorst waarna ze kunnen komen thuis te zitten en dat is, hoewel het vaak onvermijdelijk is, geen oplossing. Niet voor de directe omgeving, maar in de laatste plaats voor het kind zelf.
Het Expertisecentrum Kind, Jeugd en Gezin Emmen van Cosis is in gesprek gegaan over een tussenoplossing. Vanaf het voorjaar van 2022 is een ruimte ingericht in de Toermalijn en de Aventurijn in Emmen, respectievelijk scholen voor SBO en SO plus. Locatiehoofd Durk de Jong en teamcoördinator Marjet Ekkel van het EC lichten toe.
Durk: ‘Met enige regelmaat zagen we dat er kinderen bij ons EC aangemeld werden die uit het speciaal onderwijs kwamen. Om verschillende redenen was handhaving in een schoolsituatie niet meer mogelijk. Vaak merk je dan dat na de schorsing of het uitstromen uit school een periode is geweest van thuiszitten en zoeken naar een geschikte vervolgplek. Dat dit niet in het belang van het kind en de thuissituatie is laat zich raden. Vaak denk ik in zo’n geval: “Hoe hadden we eerder de samenwerking kunnen opzoeken?” Wij hebben de expertise in huis om hulp te bieden aan deze kinderen. Daarmee zeg ik niet dat we deskundiger zijn dan het onderwijs, maar onze omgeving is beter ingericht voor deze kinderen dan een klaslokaal waar enige mate van regelmaat en discipline geboden is om les te kunnen geven.’
De Huiskamer
Marjet: ‘Samen met beide genoemde scholen hebben we besloten een ruimte in te richten in de school. Het moet een plek zijn waar kinderen, op het moment dat het moeilijk gaat in de klas, zich even terug kunnen trekken. Waar iemand is die het kortdurend begeleidt om weer tot rust te komen. We creëren een warme huiskamersfeer, maar zonder te veel prikkels. Na het gebruik moeten leerlingen weer in staat zijn om aan het onderwijs deel te nemen. Het idee is ooit gelanceerd vanuit de scholen en wij waren dermate enthousiast dat we meteen gas hebben gegeven.
Renate Daamen en Vera-Linde Hiemstra zijn de begeleiders binnen het project. Renate: ‘In overleg met het onderwijzend personeel hebben we de ruimte “de Huiskamer” genoemd. Inmiddels is de Huiskamer een begrip geworden binnen de scholen en heeft deze een positieve uitstraling. Ik werk drie dagen in de Huiskamer en Vera-Linde twee. Gedurende de dag hebben we leerlingen ingeroosterd waarvan we inmiddels weten dat even bijkomen in de Huiskamer voor hun bepalend is om een schooldag door te komen. In de toekomst proberen we kinderen die thuis zitten via de Huiskamer weer naar school te krijgen.’
Emotie
De Huiskamer is een ruim, qua prikkels op de leerling afgestemd, klaslokaal met daarin een comfortabele bank, een grote tafel om een spelletje te doen of om ergens aan te werken. Renate: ‘Daadwerkelijk in contact komen met de kinderen is een kwestie van kleine stappen. Als ze binnen komen zit de emotie vaak hoog. Die moet eerst gereguleerd worden. Hoe we dat doen is per kind verschillend. De een moet zich even fysiek ontladen met wandelen of een balspel en een ander is ontvankelijk voor een gesprekje. We hebben een aantal duidelijke regels en grenzen. Agressie, ruw taalgebruik en gooien met materiaal is niet toegestaan. Het is niet bedoeld om de kinderen ‘aan banden te leggen’ met een streng regime, maar we hebben ervaren dat duidelijke regels en grenzen rust en overzicht geeft. Je hebt de individuele aandacht nodig om een vertrouwensband met een kind op te bouwen. Ze moeten ervaren dat jij een baken bent waar ze hun verhaal aan kwijt kunnen en dat de Huiskamer ze iets positiefs oplevert. Met sommige kinderen ga ik mediteren. Het levert verassende resultaten op.’
Aantoonbaar succes
Terwijl we zitten te praten zijn de leerlingen Daan en Jayson in de Huiskamer. Daan ziet erg op tegen de aanstaande Cito-toets en Jason heeft hem net gehad en dat viel mee. Daan: ‘Ik vind het fijn om hier te komen omdat ik merk dat ik er rustig van word. We doen soms aan mediteren en dat helpt.’ Jayson vindt het ook leuk: ‘Vanmorgen was ik boos, maar nadat we even hebben gepraat ging dat over. Daarna hebben we een spelletje gedaan.’ Voor de foto mogen de jongens even met hun favoriete Play Station spelen.
Durk: ‘Dit project is voor ons een dankbare kans om zorg en onderwijs nog dichter bij elkaar te brengen, nog verder te stimuleren. Ook de gemeente ziet dit als een mooie ontwikkeling en omarmt het graag. Ik hoop dat het aantoonbare succes van de Huiskamerandere scholen inspireert en dat ze dit voorbeeld zullen volgen.’